← پاسخ کوتاه :
هیچکدام! عمر باتری خودروهای برقی را بر حسب تعداد سیکل شارژ میسنجند که ربطی به مدت زمان استفاده از باتری یا مسافت پیموده شده توسط خودروی برقی ندارد.
⇐ توضیح :
متأسفانه این تصور اشتباه که باتری یک خودروی برقی به عنوان مثال حداکثر 5 سال یا حداکثر 100 هزار کیلومتر عمر میکند، به یک باور عمومی تبدیل شده است. اما باید گفت که عمر باتری یک خودروی الکتریکی بر حسب «تعداد سیکل شارژ» سنجیده میشود. یک «سیکل شارژ» زمانی طی میشود که جمع درصد دشارژ باتری به %100 برسد.
با یک مثال این مفهوم را توضیح میدهیم :
فرض کنید در نخستین روز استفاده از خودروی برقی خود، 40 درصد از شارژ باتری آن را مصرف کردهاید و درصد شارژ باتری آن از 100 درصد به 60 درصد رسیده است. در نخستین شب دوباره آن را تا 100 درصد پر میکنید و در روز دوم، 35 درصد از شارژ را مصرف و شب دوم نیز دوباره باتری را تا 100 درصد شارژ مینمایید و در روز سوم، 25 درصد از شارژ را مصرف میکنید. در پایان روز سوم، باتری خودروی برقی شما یک سیکل شارژ کامل را طی نموده است، زیرا جمع درصد تخلیه یا دشارژ باتری در پایان روز سوم به 100 درصد میرسد :
100% = 25% + 35% + 40%
بنابراین در این 3 روز چه شما 100 کیلومتر طی کرده باشید و چه 1000 کیلومتر و چه باتری را کامل تا 100 درصد پر کرده باشید یا آن را تا 80 درصد شارژ کرده باشید، در هر حال در پایان این 3 روز باتری خودروی برقی شما یک سیکل شارژ کامل را طی کرده است.
وقتی میگوییم عمر مفید باتری یک خودروی برقی به پایان رسیده، به این معنی نیست که اصلاً قابل شارژ نیست یا خودروی برقی را نمیتواند به حرکت درآورد. بلکه بدین معنیست است که 30 درصد از ظرفیت نامی اولیه خود را از دست داده است. به عنوان مثال، اگر ظرفیت یک باتری 100 کیلووات-ساعتی در اثر استفاده طی سیکلهای متعدد شارژ به مرور به 70 کیلووات-ساعت برسد، دیگر عمر مفید آن به سر آمده است. عمر مفید باتریهای مدرن لیتیوم-یون امروزی بسته به شرایط نگهداری و استفاده، بین 1000 تا 2000 سیکل شارژ است. یعنی پس از این تعداد سیکل شارژ 30 درصد افت ظرفیت خواهند داشت.
لازم به ذکر است که عمر مفید باتری خودروهای برقی به طور کامل مستقل از زمان نیست و اگر خودرو به مدت طولانی بدون استفاده بماند و باتری آن شارژ نگردد، باتری خودروی برقی با نرخی به نام «نرخ خود-دشارژی» (Self-Discharge Rate) شروع به تخلیه میکند که مقدار آن بین %2 تا %2.5 در ماه است. به عنوان مثال اگر باتری خودروی برقی شما 100 کیلووات-ساعت ظرفیت داشته باشد و از حالت شارژ کامل به مدت 1 سال باتری خودرو را شارژ نکنید، پس از طی این مدت حدود 70 کیلووات-ساعت شارژ خواهد داشت. البته این به مفهوم از دست دادن ظرفیت نیست، (چون باتری در این مدت استفاده نشده، طبعاً سیکل شارژی را هم طی نکرده) بلکه به این معنی است که انرژی ذخیره شده در باتری به دلیل وقوع واکنشهای شیمیایی داخلی در جهت دشارژ، 30 درصد کاهش یافته است.
جهت آشنایی بیشتر با ساختار، پارامترها، و روشهای پیشگیری از کاهش عمر مفید باتری خودروهای برقی، لطفاً این مطلب را مطالعه بفرمایید.